Uitgebreide stuurautomaat inbouwen Marieholm 26

[Anoniem]

#21165

Uitgebreide stuurautomaat inbouwen:

Als je veel solo zeilt, maar ook gewoon met mensen is een stuurautomaat wel erg prettig en ook naar mijn mening een stukje veiligheid. Nu zijn de meeste zeilbootjes van formaat Marieholm uitgerust met een ST1000 of een ST2000, of een equivalent daarvan. Deze zijn 2dehands best prijzig, en ik vind ze maar wat traag, dat hoeft op zich niet zo’n probleem te zijn, want de IF of een 26 zijn geen zenuwachtige boten die vliegensvlugge reacties vragen.

2dehands speurend vond ik de prijzen destijds van een 2de hands st1000 of 2000 best wel hoog. En ondertussen was mijn nieuwsgierigheid wel gewekt voor een uitgebreider systeem die je op grotere zeilboten ziet.
Op een gegeven moment stuitte ik tegen een Raymarine S1 stuurautomaat voor een boot met een stuurwiel. Maar wel helemaal compleet, dus met een bedieningspaneel, stuurcomputer, fluxgate compas, roerstandgever en de wheeldrive.
Nu heeft de Marieholm 26, geen stuurwiel, maar een helmstok, en moest de set dus aangepast worden.
Alles verkocht wat ik niet nodig had, dus de wheeldrive, en de roerstandgever.

Maar nu kwam de uitdaging, de S1 kan niet functioneren zonder een roerstandgever, een S1 tiller kan dat wel, maar de standaard S1 niet, de toevoeging van een roerstandgever heeft wel als voordeel dat de stuurbewegingen een stuk acurater zijn en daarmee dus ook rustiger.
Een roerstandgever aansluiten op een zeilboot met een helmstok en een aangehangen roer is praktisch niet haalbaar. Er moest dus een andere oplossing komen, ik was voordat ik dit allemaal gekocht had al in gesprek met een bedrijf die een tillerdrive, (dus dat is de actuator die de helmstok fysiek bediend) aan het ontwikkelen was, en daar zit een interne roerstandgever in, ideaal voor mijn toepassing!
Alleen moest er wel uitgezocht worden op welke voltages de roerstandgever werkt, en moest dus weerstandjes worden berekend en worden gemonteerd in de tillerdrive.

Nu ik alles compleet had, heb ik thuis een testopstelling gemaakt, en alles getest, en het zowaar het werkte. Om de stuurautomaat wat te opwaarderen heb ik een externe rate gyro erop aangsloten, dit maakt het syteem vooral bij golven en windvlagen veel beter.
Nu kwam de tijd om alles in te bouwen op de boot.
Raymarine geeft hele specifieke afmetingen waar de tillerdrive gemonteerd moet worden, 50 cm haaks vanaf de roeras, destijds stond de boot nog op wal, en kon dus mooi de helmstok haaks op de roeras zetten, en zo bepalen waar hij moest komen.

De Marieholm 26 heeft op de kuiprand een set staande blokken voor de spinakerschoten, en die staan precies waar naar mijn mening de pin moest komen voor de tillerdrive bevestiging aan de boot.
Besloten om voorlopig de blokken te verhuisen naar de hekstoel met een dyneema stropje, en de bevesting van het oorspronkelijke blok aan te passen.
Ik heb het heel simpel gehouden, de pin uit de plaat gehaald, en het gat opgeboord naar het formaat wat ik nodig had voor de bus. Daarna de bus in het gat gelijmd en ik hield er een prachtig en sterk punt aan over voor de tillerdrivemontage. Het aangrijppunt op de helmstok heb ik wat mee geëxperimenteerd, en gegaan voor een kortere afstand dan de geadviseerde 50 cm.
Hiermee verliest het aan kracht, maar daar krijg je snelheid voor terug. Kracht heb je toch niet nodig om een Marieholm te sturen, maar snelheid is wel erg prettig, vooral als je constant opzij word gezet door golven.
De bedrading heb ik allemaal aangelegd met goede connectoren, en goede kwaliteit draad. En de kastjes heb ik ingebouwd op een plek waar niemand er last van heeft.
Er is een fase geweest waar ik ben gaan experimenteren met de afstellingen, en inmiddels een goede set afstellingen gevonden, zelfs met genaker is het geen probleem.

 

[Anoniem]

#21166

Aangepast staand bok houder naar bus voor montage tillerdrive:

Bepalen waar het aangrijppunt komt en wat voor beugel ik nodig heb:

inbouw van de stuurcomputer en losse gyro kast:

[Anoniem]

#21167

De beugel die ik nodig had om de tilledrive aan de helmstok te kunnen monteren

Nieuwe helmstok gemaakt, en de tillerdrive wat opgewaardeerd:

Van het gemonteerde bedieningspaneel heb ik geen foto’s, het zit gemonteerd in het schot naast de kajuitingang, je kan dus heerlijk onder de buiskap zitten en de koers aanpassen, hier wel een kort filmpje van de tillerdrive in actie:

 

[Michiel Veldkamp]

#21168

Interessant Jeroen, leuk dat je zo bezig bent met vernieuwing. Het ziet er wat steviger uit van de ST1000/2000. Hij lijkt heel snel te reageren terwijl ik aan de boot geen vlagen zie. Hoe is het stroomverbruik? Zijn er mogelijkheden om hem minder snel te laten reageren zoals een optie is bij de ST-serie?

Hij lijkt ontworpen voor inbouw. Is het motordeel waterdicht? Nu is de ST ook niet helemaal waterdicht maar je zou nog na kunnen denken over een beschermkapje over het motordeel. Dat zou eventueel ook het geluid nog wat kunnen verminderen.

Waar dienen de zwarte banden op de arm voor?

groet

Michiel Veldkamp

 

[Anoniem]

#21174

Hallo Michiel, je kan hem zo langzaam en zo snel zetten als je wilt, heel simpel door de respons aan te passen, er zijn 9 respons afstellingen. Van heel langzaam tot heel snel, stroomgebruik is niet hoog, ik denk vergelijkbaar met een st1000/2000, afhankelijk van de respons afstelling, ik heb een enkele 70 ah accu, en die staat nooit lang aan een 3 ah druppellader na een dag zeilen.

De tillerdrive is waterdicht, ook de stekkers (ip67 dacht ik) de zwarte bandjes zijn tywraps om de kabel netjes weg te houden.

Wat je ziet zijn juist wel vlaagjes, maar erger gemaakt door te zeilen met wat druk in de zeilen, hij reageert daar heel mooi op om de boot echt op koers te houden. Ik heb nog wel een filmpje waar ik steeds opzij werd gezet door korte golven, en dat de automaat mooi reageert daarop. Maar je kan alles af stellen naar wens, er zijn veel afstellingen waar je mee kan spelen.

In het begin van dit filmpje zie je er wat van, en bijna alles in dit filmpje is op de stuurautomaat gedaan:

 

[Anoniem]

#21188

Ik heb gisteren heerlijk gezeild met een ander stuurautomaat systeem als test, vergelijkbaar met het pelagic systeem, wat opviel is dat de nieuwe stuurcomputer de tillerdrive anders aanstuurt en daardoor bijna muisstil word! Ook stuurde hij slimmer en daardoor rustiger. Het stroomverbruik zal hierdoor lager zijn. Later meer hierover!

Is er hier animo om dit proces bij te houden??

 

[Arno Roelofs]

#21193

He Jeroen,

zeker interesse om dit proces bij te houden. Sterker nog ik had straks Menno aan de lijn voor informatie over een tillerdrive en die begon over een testvaart op het Ketelmeer gisteren.. dus ik vroeg ‘toevallig met een jeroen’ toen kwam het hele verhaal, leuk! De zeilwereld is soms klein.

Ben ook opzoek naar een goede stuurautomaat want ik ben erg ontevreden over mijn tp10 zeker op wat ruwer water, en omdat de (vakantie) tochten en bestemmingen steeds langer en verder worden was ik aan het kijken voor een Pelagic, en na veel lezen op het zeilersforum kwam ik bij Menno terecht. Weet jij daar nog iets meer over te vertellen? En Pelagic of wachten op het systeem van Pcnautic? Heb zelf weinig verstand van dit soort electronica dus zelf iets samen stellen heeft niet mijn voorkeur.

groetjes van Arno.

[Michiel Veldkamp]

#21194

Zeker belangstelling voor vervolgproces, mooie kennisontwikkeling met elkaar zo.

Michiel

[Anoniem]

#21200

Ja klopt helemaal, afgelopen Maandag is de testopstelling getest bij mij aan boord.

Hier een verslagje vanuit mijn oogpunt:

Of ik een stukje wilde gaan zeilen om de pypilot te testen?
“Uhm … ja natuurlijk, maar de boot ligt een beetje uit elkaar momenteel, momentje.”
Ik hou een schuin oog naar de wind en weersvoorspelling, en ondertussen maak ik rustig de boot weer zeilklaar. Nieuwe slangen en verse olie voor het oude motortje, accus weer aan boord, wat kleine dingen zoals het motorbedieningspaneel weer monteren, grootzeil er weer op etc etc.

Inmiddels was Våghals weer zeilklaar, en Maandag zou een prima dag voor zeilen kunnen worden. Graadje of 5 werd voorspeld, en er zou een mooi windje komen, die wat vlagerig zou moeten zijn volgens het Harmonie model, dus in de haven voor de zekerheid toch even een rifje gezet. Dat geeft wat rust, en bleek ook de goede zet te zijn. Ondertussen ook alles nog even klaar gelegd, en het groen van de kuip geveegd.

Onno was inmiddels aangekomen, en na een babbeltje heeft hij zijn testopstelling gemonteerd op de boot. Na een kleine kalibratie, vertrekken wij uit de haven, nog in de luwte hijs ik alles omhoog.
Beetje ruimte opgezocht en de pypilot stuurautomaat aan gezet. We zaten hoog aan de wind, en de testopstelling deed het “out of the box” meer dan prima, ik probeer de boot bewust slecht te trimmen en van het ene gangboord naar het andere gangboord te gaan, maar hij reageert uitstekend op die dingen.

Het allereerste wat mij opviel, was dat de tillerdrive nauwelijks hoorbaar was. Ik zei: “Is mijn tillerdrive kapot omdat hij meer lawaai produceert dan deze tillerdrive?” (zijn dezelfde tillerdrives)
“Nee, dat komt door de aansturing van de motor ” is het antwoord.
Bij de raymarine is het aan of uit met vol vermogen, waar het bij de pypilot het progressief gebeurt.

Dat geld ook voor het stuurgedrag, waar de raymarine vrij grove stuurbewegingen maakt, is het met de testopstelling rustiger en vooral slimmer. Daarmee word de koers strakker aangehouden. Bijkomend voordeel is dan het stroomgebruik daarbij minder is.
Met name op de stukken van ruime wind was het verschil aanzienlijk qua sturen, in de zin van dat de pypilot veel slimmer om gaat met de golfjes schuin van achteren.

Met name zodra je opgetild word, en dreigt iets opzij gezet te worden dan hield de pypilot het roer stabiel op de golf, waar de RM op de golf door bleef corrigeren, waarna je in het dal weer terug gezet word en vervolgens bijna zelfs gijpt omdat je je 20 tot 25 graden bent afgevallen (in extreme gevallen)

We hebben best sportief gezeild, ongv 15 mijl gedaan op allerlei koersen, gemiddeld 5,4 knp met een top van 6.2 knp, dit was gereefd en met een gebruikt oud fokje.
Al met al ben ik tot nu toe erg onder de indruk van de pypilot, ik moet er bij schrijven dat ik ook te spreken ben over mijn samengestelde raymarine setje, maar het pypilot systeem werkt wel erg stil, logisch en strak.

Er is een filmpje gemaakt door Onno zelf:

 

 

 

 

[Anoniem]

#21459

Heel interessant experiment met een uitstekend resultaat. Mijn windpilot bevalt mij erg goed maar mocht ik ooit behoefte hebben aan ondersteuning door een autopilot dan maak ik graag gebruik van jouw ervaring met de Raymarine.

[Anoniem]

#21461

Dank Wilma!

Een windpilot vind ik zelf toch wel veel leuker dan het raymarine spul wat ik heb ingebouwd, maar het werkt wel erg goed.  Misschien komt er bij mij ook nog wel eens een licht gewicht windpilot, lijkt mij erg leuk om mee te spelen.

Hoe zit de windpilot bij jou geïnstalleerd?

[Auteur]

Berichten