Als we even aannemen dat het polyester van de Marieholms zo’n 1200 kg/m3 weegt (volgens het polytechnisch zakboek), dan zou van het totale gewicht van de M26 zo’n 900 kg uit polyester kunnen bestaan (totaal 2500kg; af: ballast=1250 kg, motor=150kg, mast+tuigage=100kg, intimmering etc.=100kg). De volgende vraag is dan welk deel van die massa wordt gevormd door de romp en met name het onderwaterschip (ik neem aan dat de vochtigheid boven de waterlijn een stuk minder groot is). Een grove schatting van de verdeling over romp en dek is: romp=500kg, dek+kuip+kajuit=400kg. En dan is een even grove schatting van het polyester onder de waterlijn: ca 250kg. En dan betekent 10% vochtigheid (volume% ?) dat je boot door dat vocht 0,1 x 250 x (1000/1200) = 21 kg zwaarder is geworden. Het gaat even om de orde van grootte. Een interessante vraag is of je zo’n verschil zou kunnen meten bij het hijsen in de stroppen.
Ervaringen met vochtmeter
Mijn boot is ondanks de vele kleine pukkeltjes niet erg nat. De meter komt gemiddeld niet hoger dan 2,8 en dat komt overeen met 10% vocht in de romp. Dus de pukkels zijn geen indicatie voor osmose in het laminaat, maar alleen tussen laminaat en gelcoat. Ik heb Remco Lub maar eens even gevraagd wat hij daarvan vindt.
De boot van Henk Veerdig geeft precies hetzelfde beeld. Wat pukkeltjes (minder dan bij mij) maar geen hogere vochtigheid in de romp.
De IF van Anthony ook nog even gemeten. Die is echt kurkdroog. Een procentje of 6.
Ernaast staat een M26 van een ons onbekende eigenaar. Het onderwaterschip zit in de epoxy, zo lijkt het. En geen pukkels niks. Maar de meter slaat wel voortdurend uit naar dusdanig hoge waarden dat het rode ledje oplicht. kletsnat dus!
Over die onbekende buurman in de epoxy denk ik nu even het volgende. Ik dacht dat epoxy meer waterdicht is dan gelcoat, en neem even aan dat het dan ook meer dampdicht is (heb ik geen gegevens over paraat). Dan zou het kunnen zijn dat die buurman zijn schip niet voldoende heeft laten drogen vóór de epoxylaag er weer op ging: oud ingesloten water wat zich vooral onder de waterlijn zal bevinden. Een andere mogelijkheid is dat de epoxylaag zorgt voor condensvorming in de huid, wat enkele jaren kan duren om zich op te bouwen. Indien ook de bovenwaterromp in de epoxy zit zul je dit effect vooral dáár meten, omdat de waterdamp vooral in de kajuit wordt geproduceerd, en de weg via de kiel een grote omweg is voor die waterdamp (de metalen ballast is bovendien absoluut dampdicht). Verder is de dampdruk onder water volgens mij 100%, waardoor de hogere dampdruk binnen een kajuit van een schip te water helemaal niet naar het onderwaterschip wil diffunderen.
Ik heb afgelopen zondag met de vochtmeter mijn boot gemeten. Ik heb geen hoge waardes gemeten, mijn hoogste was rond de 3. Alleen bij de hak, het puntje onder het roer, kreeg ik een waarde van 5, dit stukje was ook beschadigd. Mijn boot is droog genoeg voor verdere behandeling.
Ik had aan bakboord zijde vooral voor en achter vele bobbels met een diameter van ongeveer 8mm. Bij het open maken rook ik de veel genoemde zure guur en kwam er een vloeistof uit. De afgelopen herfst heb ik geschuurd tot op het polyester. Na het schuren zie ik een gladde huid zonder gaten of lossen stukken of polyester wat gedelamineerd is.
Direct na het schuren heb ik de meetmethode gedaan die ook veel genoemd wordt, een vel plastic op de huid te plakken en kijken naar condens op het plastic. Toen heb ik geen condens gezien, dus de boot was al droog, daarom denk ik dat osmose en een hoge vochtigheid van de huid niet hoeven samen te gaan.
Alle vocht wordt gemeten, dus ook zuur water
De P1 is een vochtmeter die naar temperatuur en houtsoort corrigeerbaar is. Door modernere technieken (VI-D6, VI-D2 en VI-D1) zijn metingen verbeterd. Het instrument meet door de absorptie te bepalen van het elektrisch veld dat wordt uitgestraald. Door deze andere techniek speelt temperatuurcorrectie geen rol. Temperatuur heeft geen invloed op de diëelectrische constante. Deze informatie geldt ook voor de VI-D3. Het instrument bevat de nodige geavanceerde elektronica die de meting vertaalt specifiek voor polyester. Omdat niet alle polyester hetzelfde is, mag er niet van een absolute meting gesproken worden. Maar relatief wel van een nauwkeurige indicatie.
Vochtmeten?
De vereniging heeft een eigen vochtmeter, deze is te leen via de technische commissie.