Olijfje komt uit 1977 en heeft nog net een zilveren proctormast. De giek is bevestigd aan de mast op een 25mm T-rail. De verbinding tussen giek en rail is een aluminium klauw dit om de T-rail grijpt. Bij de aankoop van Olijfje begin 2018 liep de alumium klauw rechtstreeks over de aluminium rail. Met een redelijke ruimte aan alle kanten tussen rail en klauw.
Op zich vind ik het een goed idee om giek over een rail op en naar te laten lopen bij het hijsen en trimmen van het zeil. Voordelen die ik zie zijn:
- Het zeil kan in principe zoonder veel kracht worden gehesen. Na het hijzen van het zeil wordt het voorlijk strak gezet door de halstalie aan te trekken. Wil je het zeil hijsen vanuit de kuip dan kan dat een lier op het kajuitdak besparen ten opzichte van de oplossing met vaste giek positie. Daar moet je het voorlijk op spanning brengen door het zeil via de val, blokken beneden in de mast en een lier bovenaan strak te trekken.
- De halstalie kan direct gebruit worden als cunnigham hole.
- Er is vrijheid om bij het opruimen te spelen met de hoogte van de giek. Dat kan handig zijn bij het plaatsen van een tent.
Helaas kwamen deze voordelen van een giek op rail nooit goed uit de verf omdat er tussen klauw en rail een glijlager miste. dat had tot gevolg dat:
- bij het hijsen van het zeil de aluminium klauw over de alumnium rail liep. aluminium is niet bedoeld om over aluminium te glijden; dat gaat stroef en veroorzaakt snel slijtage
- bij het hijsen van het zeil dedoor een te grote ruimte tussen rail en klauw de klauw scheef ging staan en de constructie op slot zette. Mn routine werd om voor het hijsen van het zeil de giek op te tillen en daarna het zeil te hijsen.
Afgelopen jaren heb ik gezocht naar een oplossing. Heb de importeur van Selden (opvolger van Proctor) gevraagd of er glijlagers geleverd konden worden. Dat kon niet. Heb overwogen toch de giek maar vast te zetten.
Uiteindelijk, kijkend naar de klauw, viel het me op dat de klauw ronde hoeken had. Ik bedacht me dat als ik van het kunststof Delrin een staaf zou draaien, die precies in die ronding zou vallen en in die staaf een gleuf zou maken ik een glijlager had. De staaf zou op z’n plaats moeten blijven zitten door aan beide uiteinden een breder stuk te maken.
Die constructie heb ik gemaakt en de giek beweegt naar boven en beneden als nooit te voren. Hieronde zal ik plaatjes plaatsen die het probleem, het idee voor de oplossing, het maakproces en de oplossing laten zien. De oplossing is gemaakt door te passen; de ronding van de klauw was niet goed voor mij te meten. In dat proces heb ik vergeten de tekeningen bij te werken. Zodra ik weer ga zeilen ga ik de exacte maten opmeten en zal ik ze toevoegen aan dit artikel.
Mocht er interesse zijn in deze oplossing dan kunnen we kijken of er ergens een voorraad van deze glijlagers gemaakt kunnen worden. Technisch gesproken kan ik het zelf; ik heb die voor Olijfje zelf gemaakt. Tijd is echter een probleem als ik er veel meer zou moeten maken.
Hans ten Cate
