-
Is het al ergens op het forum genoemd dat we op 10 en 1 mei jongsleden een geslaagd Marieholmtreffen in Sneek hebben gehad ? In dat weekeinde zijn we met een aantal boten, maar met veel meer mensen samengekomen op de werf van Merdeka en Karel Kuiper alwaar we het volgende hebben gedaan:
– workshop achteruitvaren met inboardmootor
– rondleiding op werf, kennismaking met speicfieke Marieholmproducten die merdeka an Karel kunnen leveren
– workshop IF-hijsen. Hoe gebuik te maken van oog in de kiel, kennismaking met speciaal voor Marieholm genaakte hijsbanden –> voorkom beschadiging romp
door verkeerde en of vuile banden
– Fotoshoot op Sneekermeer
– workshop stagspanning, mastzetten.Dat laatste heeft het dit onderwerp getriggerd; onze boot, Olijfje, was de guinee pig bij het instellen van de verstaging. Dat leverde een mooie strakke masttrim op maar… een week later bij de HT-race zag ik dat de deknaad aan bakbaard open ging staan. Een IF-kwaal die samengaat met een masttrim, zoals die volgens het boekje en volgens de zeilmaker moet. Tijd dus voor een versteviging van de dek-romp-verbinding zoals al vaker beschreven op het forum.
Over dit onderwerp wil ik twee dingen kwijt die ik nog nier eerder expliciet ben tegengekomen:
1) waarom werkt de versteviging zoals die in het addendum bij de IF-tekening op pagina 11 is beschreven
2) hoe maak je ter voorbereiding van de versteviging de romp en het dek goed schoon opdat de delen er met eopoxy goed tegenaangeplaakt kunnen worden.1 Waarom werkt de verstevinging
Ik heb goed gekeken naar beschrijvingen en foto’s van onder andere Sjofn, Wouter Versluis en Sipko Drijber. Wat me in de oplossing opviel en wat ik niet snapte was:
Er wordt een stempel op de romp aangebracht en tussen deze stempel en het dek wordt een driehoek geplaatst. De driehoek wordt gefixeerd en stijf gemaakt met epoxy en glasvezel. dat was wat ik zag op foto’s en op de tekening. Maar kijkend naar hoe de driehoek aan het dek wordt vastgemaakkt is dat ten eerste op de metalen plaat die de wantputtingen verankert. Ik denk dat epoxy daar nauwelijks op hecht en zeker niet genoeg om de enorme trekkracht die het want op het dek uitoefent op te vangen. Epoxy zal wel goed hechten buiten de metalen plaat aan het polyester van het dek, maar daar wordt door de wanten lijkt me al een stuk minder getrokken. Uiteindelijk is het probleem dat de deknaad wijkt en daar wordt ter plekke helemaal geen epoxy aangebracht. Hoe werkt die knie dan wel in de versteviging van de dek-rompverbinding.
foto is geleend van Wouter Versluis, mijn olossing is nog niet klaar
Met deze vraag ben ik bij een aantal mensen te rade gegaan. Opnieuw bij Sipko Drijber, ik heb er uitgebreid met Gerard Enschede over gesproken en uiteindelijk ben ik bij een bevriend naval architect, Robin van Son, terechtgekomen.Hij gaf me direct een simpele verklaring in de vorm van een schets:
Wat er gebeurt als de verstaging hard aan de mast trekt is dat de romp iets naar binnen getrokken wil worden. Dat gaat alleen als het dek iets naar binnen kantelt, als het dek bij de kajuit wat naar beneden wordt gedrukt. als dat gebeurt barst de deknaad het eerst open helemaal aan de buitenkant van het dek. Met als gevolg dat de kitnaad open gaat. Kijkend naar de tekening van de IF , hoeft dat niet direct te betekenen dat het hele dek los zit. De romp is namelijk aan de bovenkant haaks omgezet en op de breder rand is het dek gelijmd. de rand van de romp buigt mee naar binnen en houdt daarme het dek zeker eerst wel vast. een wijkende deknaad betekent dus niet direct dat het dek helemaal los zit, het is een eerste indicatie van een mogelijk probleem en dat probleem kan worden opgelost. Door een knie onder het dek te plaatsen die ervoor zorgt dat het dek en de romp minder goed naar binnen kunnen kantelen.
Mijn conclusie is daarmee dat de knie niet zozeer trekkrachten hoeft op te vangen als wel dat ie drukkrachte moet opvangen. Drukkracht die optreedt wanneer de wanten de romp iets naar binnen willen laten kantelen. De korte lverbinding tussen knie en dek is hoeft denk ik nauwelijk gefixeerd te worden en hoeft geen trekkrachten op te vangen. Zo gezien is het ook geen ramp dat epoxy slechter hecht op RVS en dat de deknaad zelf niet verder verstevigd wordt. In de tekening van de IF waar de knie als addendum wordt voorgesteld houdt de knie zelfs behoorlijk afstand van het RVS.
Mijn conclusie is dat de knie de dek-rompverbinding verstevigt doordat het dek niet meer ten opzichte van de romp kan knikken. Het gaat daarbij om het opvangen van een duwkracht en niet van een trekkracht. Het beetje glasvezel waarmee we de boel fixeren kan niet genoeg zijn om de enorme trekkracht van de verstaging in goede trim en tijdens het zeilen op te vangen, maar kan wel samen met de Divinicel de kracht opvangen die het dek naar beneden wil duwen.
2) voorbereiging van het aanbrengen van de versteviging.
Allereerst wil ik graag noemen dat Sipko Drijber in Sneek bij het treffen kwam kijken en dat hij het materiaal had meegenomen dat hij had overgehouden nadat hij klaar was met de dek-rompversteviging in zijn boot. Dat bood hij de liefhebber aan en dat was ik ! Dank je wel Sipko !
Daarmee ben ik aan de slag gegaan. hieronder het eerste resultaat, materiaal ligt klaar om te worden gepast. Glasmat laat zich slecht door haakse hoeken leiden en daarom heb ik zowel de stempels van 45 graden kanten voorzien als dat ik van restmateriaal driehoekige stroken heb gemaakt. Daarmee maak ik straks de hoek tussen knie en stempel. Wouter raadde me aan om dat die hoeken met epoxy met vulmiddel te boetseren. Goede tip, maar ik denk dat dit veel epoxy kan besparen en gemakkelijker werkt. En uiteindelijk kan ik bij de bevestiging en afwerking in Olijfje het een doen en het ander niet laten.
Waar ik echt tegenop zag was het schoonmaken van de binnenkant van de romp. Bij Olijfje, gebouwd in 1977, komt er na het verwijderen van het vinyl in de kasten een groene kleverige laag tevoorschijn die je het idee geeft dat je een pot verse Bisonkit openmaakt. De lijm is nog volstrekt niet opgedroogd. Het verwijderen daarvan leek me nu echt een rotklus. Voordat ik daaran begon heb ik daarom goed op internet gezocht en heb ik een bevriend chemicus om raad gevraagd. Op internet, wellicht op dit forum, vond ik dat iemand tapijtlijmverwijderaar had gebruikt. Aceton werd ook veel genoemd en verder Thinner. Toen ik de chemicus naar de werking van de drie middelen vroeg was zijn reactie dat als hij zelf een cocktail zou moeten maken om lijm te verwijderen dat een equivalent van Alabastine Tapijtlijmverwijderaar zou worden. Hoofdmiddel daarvan is n-butylacetaat, echt iets anders dan acaton of thinner.
Dat heb ik daarop aangeschaft en toegepast. Het resultaat vond ik verbluffend. Mijn proces was als volgt:
- vinyl verwijderen
- gasmasker op. ik vind dat n-butylacetaat heerlijk ruikt maar het is in gebruikte hoeveelheid niet gezond om in te ademen.
- romp met lijmlaag dik insmeren met de tapijtlijmverwijderaar.
- daarna snel weg om ca 30 minuten weg te blijven.
- gasmasker weer op
- met plamuurmes de smurrie die is onstaan wegschapen. dat gaat erg gemakkelijk, ook op de ietwat ruwe binnenkant van de romp.
De samengeveegde smurrie laat zich met de hand van het plamuurmes pakken en plakt volstrekt niet meer. waar geveegd is voelt de romp al schoon aan. Voor de zekerheid en de laatste restjes heb ik het proces nog eenmaal herhaald.
- Daarna op de romp geborsteld met roterende nylon borstel. In dit geval zat de borstel op de boormachine. Ik heb ooit nylon schijven voor op de haakse slijper gehad en dat vond ik net wat fijner werken. Kon ze nu helaas niet meer krijgen.
- Na de borstelbeurt heb ik met een andere borstel de binnenkant van de romp met onverdunde StMarc afgenomen en daarna met warm water de laatse schoonmaak gedaan. Deze tip kwam van Ruben Oedzes
Het mooie van de tijpijtlijmverwijderaar (ook wel tapijtlijmafbijt, zelfde typenummer op doos) vind ik dat het geen moeite kost. na dik insmeren heb je 30 minuten de tijd voor iets anders. verder heb je niet eindeloos veel tectiel nodig zoals bij aceton of thinner om de lijm mee op te nemen.
Net voor het insmeren van de tapijtlijmverwijderaar
ca 30 minuten, een kop koffie en een beetje vegen later… En nee.. dit plaatje is niet van dezelfde kant.Een vergissing van mn camera.
Al met al leuk om dit te delen. Wellicht heeft iemand iets aan de overwegingen en tips. Het laat denk ik bovendien zien dat als je je een beetje in de NMV beweegt er een berg aan ervaring en materiaal beschikbaar blijkt te zijn. Nogmaals dank aan Wouter, Gerard, Sipko en Ruben voor de tips, foto’s en discussies over de verstevingingen en over het verwijderen van lijm. komende weekeinden hoop ik de klus af te ronden
Hans ten Cate
06 3313 2103
Aantal berichten: 187Aantal berichten: 187
- Je moet ingelogd zijn om een antwoord op dit onderwerp te kunnen geven.